Ένα γνώρισμα που προβλημάτιζε για αρκετά χρόνια τους επιστημονικούς κύκλους ήταν η ανθρώπινη νοημοσύνη.
Κατά καιρούς, όλα τα μάτια του επιστημονικού κόσμου ήταν στραμμένα στην αναζήτηση υποψήφιων « Αϊνστάιν » για να οδηγήσουν τις έρευνες ένα βήμα παρά πέρα. Δεν ήταν λίγες οι φορές όπου τεστ νοημοσύνης έπεφταν σαν βροχή πάνω στα μαθητικά έδρανα αναζητώντας τον εκλεκτό που θα κάνει τη διαφορά σε αυτόν τον κόσμο.
Ένα άτομο με υψηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ) σίγουρα χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης και μεταχείρισης. Δεν διαφωνώ ούτε θέλω να μειώσω κάποιον. Το χάρισμα είναι χάρισμα. Όλοι θα θέλαμε σε κάποιους τομείς της ζωής μας να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα όσο το δυνατό πιο αβίαστα γίνεται.
Όμως δεν είναι λίγες οι φορές όπου η ιστορία διαψεύδει τα τεστ σχολικών ικανοτήτων βάζοντας στο μικροσκόπιο ανθρώπους με μέτριο ή χαμηλό δείκτη νοημοσύνης.
Ανθρώπους διακεκριμένους που κάνουν διεθνή καριέρα, διοικούν μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς και δίνουν δημόσιες ομιλίες μαγεύοντας πραγματικά το κοινό με την ανοδική τους πορεία.
Ανθρώπους για τους οποίους πλέκονται εγκώμια μόνο και μόνο στο άκουσμα του ονόματός τους.
Τι έκανε όμως αυτούς τους ανθρώπους με φυσιολογική νοημοσύνη, να έχουν τέτοια ραγδαία εξέλιξη στη ζωή τους;
Εξέλιξη, Επιτυχία και Συναισθήματα
Πολλά επιστημονικά επιτελεία αφοσιώθηκαν στη μελέτη αυτών των ανθρώπων. Σκοπός, να εντοπίσουν το ψυχολογικό τους υπόβαθρο, τον τρόπο σκέψης και δράσης τους και εν τέλει να φτάσουν στον πυρήνα αυτής της τόσο αναπάντεχης για τον γύρω κόσμο επιτυχίας τους.
Τα αποτελέσματα έστρεψαν την προσοχή των μελετητών σε άλλα προσόντα. Προσόντα που δε χρειάζεται να τα έχει κάποιος έμφυτα αλλά μπορεί, καταβάλλοντας προσωπική προσπάθεια, να τα αναπτύξει σε ικανοποιητικό έως μεγάλο βαθμό.
Τα προσόντα αυτά στρέφουν το πηδάλιο στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Σε πρωτόγονες αυτοματοποιημένος εγκεφαλικές λειτουργίες που αναπτύχθηκαν και διαχειρίστηκαν καταλλήλως.
Σε αυτές τις λειτουργίες πρωτεύοντα ρόλο έχουν τα συναισθήματα.
Στο μυαλό όλων μας έχει καταγραφτεί ότι τα συναισθήματα πηγάζουν από τη καρδιά αλλά παράλληλα αλληλοεξαρτώνται από τη σκέψη. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος έχει δύο ειδή νοημοσύνης. Τη λογική και την συναισθηματική.
Γι αυτό τον λόγο το νέο γνώρισμα που μελετήθηκε και αναπτύχθηκε ονομάστηκε « νοημοσύνη της καρδιάς » ή αλλιώς « συναισθηματική νοημοσύνη ».
Πριν διαβάσεις όμως οτιδήποτε άλλο, δες αυτό το video.
Συναίσθημα είναι μια λέξη που χαρακτηρίζεται από πληθώρα εγκεφαλικών λειτουργιών. Τα συναισθήματα είναι πολύπλοκα. Συχνά λειτουργούν ως ένα προσωπείο αρκετών άλλων που κρύβονται από πίσω όπως:
Χαρά = Αγάπη – Φόβος
Ουσιαστικά, δεν υπάρχουν καλά ή κακά συναισθήματα. Απλά υπάρχουν συναισθήματα που μας εξυπηρετούν για κάποιο σκοπό ή μας καθοδηγούν υποσυνείδητα να κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες.
Παραδείγματος χάρη, όταν ηχείται στα αυτιά μας η λέξη φόβος δεν κάνουμε και τους πιο αισιόδοξους συνειρμούς. Αντιθέτως οι περισσότεροι τείνουμε να επαναφέρουμε στο μυαλό μας καταστάσεις με το αρνητικές εμπειρίες.
Όμως ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να λειτουργήσει υπέρ μας. Σκέψου ότι ο φόβος να μη προκαλέσουμε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα καθώς οδηγούμε, μας κρατάει σε επαγρύπνηση έως ότου φτάσουμε στον ασφαλής στον προορισμό μας.
Σύμφωνα με το ψυχολόγο Robert Plutchich που ανέπτυξε τον τροχό των συναισθημάτων, τα οκτώ βασικά συναισθήματα είναι: χαρά, θλίψη, εμπιστοσύνη, αηδία , φόβος, θυμός , έκπληξη και αναμονή.
Το καθένα έχει δύο βασικά γνωρίσματα: Την ένταση και την διάρκεια.
Αλήθεια, πόσες φορές αναφερόμαστε σε ανθρώπους με έντονα συναισθήματα όπως εκρήξεις θυμού ή υπερβολική αγάπη, η οποία συχνά εκφράζεται ως κτητική ζήλια;
Συμπεριφορές που πραγματικά δεν αντιπροσωπεύουν τον εκάστοτε άνθρωπο αλλά σίγουρα οι επαναλαμβανόμενες αυτές εκρήξεις μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα. Από μικρά ρήγματα μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις και ψυχολογικές αναστατώσεις μέχρι χωρισμούς και νευρικούς κλονισμούς, αν δε μετριαστούν και κατευναστούν εγκαίρως.
Άτομα τα οποία χάνουν το συναισθηματικό τους έλεγχο, δεν σημαίνει ότι αντιλαμβάνονται λανθασμένα τα γεγονότα. Αντιθέτως μπορεί να έχουν πλήρη αντίληψη και ταυτόχρονα να βρίσκονται στο μικρό αυτό ποσοστό των ανθρώπων με υψηλό δείκτη ευφυΐας.
Συχνά έχουμε τη τάση να συγχέουμε το πνεύμα με τη συναισθηματική οξυδέρκεια. Αυτό είναι σφάλμα. Ο δείκτης νοημοσύνης και η συναισθηματική νοημοσύνη είναι δυο τελείως διαφορετικές ικανότητες.
Χαρακτηριστικά Συναισθηματικής Νοημοσύνης
Σύμφωνα με τους συγγραφείς και ειδήμονες σε αυτό το τομέα Travis Bradberry και Jean Greaves συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται η ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να συνειδητοποιεί τα συναισθήματά του και να χρησιμοποιεί την επίγνωση αυτή για να χειρίζεται τη συμπεριφορά και τις σχέσεις του.
Ποιες δεξιότητες όμως πρέπει να κατέχει κάποιος για να κάνει αυτή την ικανότητα κτήμα του;
Η συναισθηματική νοημοσύνη απαρτίζεται από 4 θεμελιώδης πυλώνες.
- Αυτεπίγνωση: Η ικανότητα αντίληψης και διαχείρισης των δικών μας συναισθημάτων κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
- Αυτοδιαχείριση: Η ικανότητα επίγνωσης και αλλαγής της συναισθηματικής μας κατάστασης ανεξάρτητα από τους εξωτερικούς παράγοντες.
- Κοινωνική επίγνωση: Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε και να είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τα πραγματικά συναισθήματα των άλλων παρόλο που μπορεί να μην έχουμε βρεθεί ποτέ σε παρόμοια κατάσταση.
- Διαχείριση σχέσεων: Η δυνατότητα αναγνώρισης και κατανόησης των συναισθημάτων των ανθρώπων που έρχονται σε επαφή μαζί μας, με σκοπό την οικοδόμηση ενός ισχυρού δεσμού.
Πάμε να τους δούμε πιο αναλυτικά.
Αυτεπίγνωση
Vincit qui se vincit
Μια μικρή λατινική φράση που κρύβει ένα βαθυστόχαστο νόημα. « Κυριαρχεί αυτός που κυριαρχεί στον εαυτό του ».
Αυτεπίγνωση είναι αυτή η ερώτηση που καλείσαι να απαντήσεις με ειλικρίνεια όταν αντιμετωπίζεις θύελλες στη ζωή σου.
« Γιατί πραγματικά αισθάνομαι έτσι αυτήν την στιγμή; »
Η αυτεπίγνωση προκύπτει μόνο έχοντας πλήρη επίγνωση των συναισθημάτων μας. Επίγνωση από τη στιγμή της γέννησης τους. Γιατί ένα νεογνό συναίσθημα που δεν έχει πάρει ακόμα μεγάλες διαστάσεις μέσα στον μυαλό μας είναι εύπλαστο και μπορούμε είτε να το συντρίψουμε είτε να το προάγουμε.
Αυτός που μπορεί να εξουσιάσει πάνω στα δικά του συναισθήματα, είναι πραγματικά ελεύθερος.
Η παρατήρηση και η αποδοχή των συναισθημάτων που βιώνεις δεν είναι πάντα εύκολη αλλά είναι αυτή που θα σου δώσει την δύναμη να τα αλλάξεις. Αυτό χαρακτηρίζεται ως το θεμέλιο για να κατακτήσει κανείς αυτά που πιστεύει ότι αξίζει και δικαιούται από τη ζωή του.
Αυτοδιαχείριση
Η αυτοδιαχείριση έχει σαν θεμέλιο την αυτεπίγνωση. Η επιλογή που έχουμε ανά πάσα στιγμή στις αντιδράσεις μας έχει καίρια σημασία στις μεταβολές των συναισθημάτων μας.
Όταν κάποιος χαρακτηρίζεται από αυτοδιαχείριση σημαίνει ότι μπορεί εύκολα να δει προβληματικές καταστάσεις ως παρατηρητής αλλάζοντας θετικά τη διάθεσή του ώστε να μην αποσπαστεί από εξωτερικά ερεθίσματα και διεκδικήσει το αποτέλεσμα που επιθυμεί.
Ο έλεγχος του εσωτερικού του κόσμου θα τον βοηθήσει να μείνει αναπόσπαστος ανεξάρτητα της κατάστασης που μπορεί να επικρατεί. Ελέγχοντας όλη τη φυσιολογία του σώματος του από τις εκφράσεις του προσώπου του, τη γλώσσα του σώματός του μέχρι και τους καρδιακούς του παλμούς ώστε να περάσει μια ήρεμη εικόνα προς τα έξω.
Κοινωνική Επίγνωση
Ο τρίτος πυλώνας της συναισθηματικής νοημοσύνης αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να κατανοεί και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες, τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων.
Αυτό ονομάζεται και ενσυναίσθηση. Δηλαδή να μπορεί να βάζει κάποιος τον εαυτό του στην ίδια ψυχική κατάσταση με τον συνομιλητή του είτε αυτός είναι φίλος, συνεργάτης, πελάτης ή σύντροφος. Έτσι θα δημιουργηθεί ένας συναισθηματικός συντονισμός.
Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό φαντάσου τον ομιλητή και τον ακροατή σαν δύο βιολιά. Όταν παίζει μια νότα σε ένα από αυτά, η αντίστοιχη χορδή στο άλλο βιολί θα πρέπει να αρχίσει να δονείται.
Άτομα με αυξημένη ενσυναισθηση έχουν πολύ καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές.
Πρωτίστως γιατί γνωρίζουν να αποκωδικοποιούν τα μη λεκτικά μηνύματα της επικοινωνίας όπως είναι η γλώσσα του σώματος και η τονικότητα της φωνής του ατόμου που αλληλεπιδρούν.
Επιπλέον μπορούν να αντιλαμβάνονται τον τρόπο σκέψης των άλλων, χωρίς απαραίτητα να συμφωνούν με αυτόν.Αλλά γνωρίζουν πώς να προσαρμόζουν τις ενέργειες τους με βάση αυτόν χτίζοντας αρμονικές σχέσεις που οδηγούν στην επιτυχία.
Διαχείριση Σχέσεων
Ίσως ο βασικότερος πυλώνας της συναισθηματικής νοημοσύνης, διότι συμπεριλαμβάνει όλους τους προηγούμενους μαζί. Η δημιουργική επικοινωνία θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος για τη σωστή διαχείριση των σχέσεων. Η οποία είναι απότοκο της καλλιέργειας της αυτογνωσίας και του αυτοελέγχου.
Σκοπός αυτού του πυλώνα είναι το χτίσιμο δυνατών, υγειών και αποτελεσματικών σχέσεων μεταξύ των μελών μια ομάδας .Εσφαλμένα πιστεύεται ότι για να αναπτύξει κανείς μια τέτοια ικανότητα θα πρέπει να είναι υπερβολικά ευγενικός, χαρμόσυνος και με εξαιρετική καλλιλογία με κάθε έναν από τους ανθρώπους που συναναστρέφεται.
Το άτομο που καλείται να ανταπεξέλθει σε ένα τέτοιο ηγετικό ρόλο πρέπει να χαρακτηρίζεται από πολύ καλές έως άριστες ακουστικές, λεκτικές και μη λεκτικές δεξιότητες.
Επίσης να εμπνέει επηρεάζοντας θετικά τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του, ώστε να κάνουν τις αλλαγές που απαιτούνται και να αναπτυχθούν μέσα από αυτές.
Τέλος, να μπορεί να καταλάβει πώς να παρακινεί τον εαυτό του και τους άλλους χτίζοντας εμπιστοσύνη και να κάνει κάθε μέλος της ομάδας που ανήκει, να νιώθει μοναδικό προβάλλοντας τον καλύτερο εαυτό του.
Αναμφισβήτητα, αν επιδιώκουμε μια αρμονική συμβίωση με τον εαυτό μας και τους γύρω μας τότε η ανάπτυξη της συναισθηματικής μας νοημοσύνης θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της προσωπικής μας εξέλιξης.
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
- Αυθεντικότητα: Πόσο Εύκολο Είναι Τελικά να Είσαι ο Εαυτός σου;
- Πώς να Μεγιστοποιήσεις την Θέληση σου και να Μείνεις στην Τροχιά των Στόχων σου
Αν θέλεις να μάθεις αναλυτικά τα μυστικά της συναισθηματικής νοημοσύνης δες εδώ.
Θα χαρώ να διαβάσω απόψεις και απορίες εδώ.
Καλή συνέχεια
