Ίσως γνωρίζεις κάποια άτομα που ενώ είναι αρκετά έξυπνα, κάνουν αρκετές φορές χαζά πράγματα. Πως ορίζεται όμως ο έξυπνος άνθρωπος; Στην καθημερινή ζωή έξυπνος θεωρείται ο άνθρωπος που έχει γνώσεις και λαμβάνει σοφές αποφάσεις.
Αυτός ο ορισμός όμως δεν ταιριάζει με τον τρόπο με τον οποίο μετράμε τον δείκτη νοημοσύνης.
Ο Δείκτης Νοημοσύνης
Ο δείκτης νοημοσύνης, γνωστός ως IQ, μετράται με κάποια τεστ, τα οποία συμπεριλαμβάνουν μαθηματικά προβλήματα, προβλήματα κατανόησης σχημάτων, ερωτήσεις λεξιλογίου και άλλα.
Τα άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης θεωρούνται αυτομάτως και λογικά, έξυπνα άτομα και επομένως θα μας προκαλούσε έκπληξη, αν κάποιος έλεγε ότι οι έξυπνοι άνθρωποι, δεν είναι απαραίτητα λογικοί.
Φαίνεται ότι ο δείκτης νοημοσύνης, παρά τα σημαντικά αποτελέσματα, είναι κάτι που ελάχιστα μπορεί να προβλέψει τις ικανότητες ενός ανθρώπου να πάρει σωστές αποφάσεις. Πολλές σημαντικές ικανότητες, όπως η φαντασία, η αποφασιστικότητα και η συναισθηματική νοημοσύνη, δεν μπορούν να μετρηθούν από το τεστ του δείκτη νοημοσύνης.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Igor Grossman από το πανεπιστήμιο του Waterloo, τα περισσότερα τεστ ευφυΐας αποτυγχάνουν να εκφράσουν τις ικανότητες λήψης αποφάσεων στην πραγματική ζωή και την ικανότητα αλληλεπίδρασης με τους άλλους ανθρώπους. Αυτός είναι ίσως ο λόγος για τον οποίο οι έξυπνοι άνθρωποι κάνουν μερικές φορές χαζά πράγματα.
Επίσης, το ότι κάποιος έχει υψηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ) δεν συνεπάγεται ότι έχει και υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ).
Δες το βίντεο του Χρήστου και μάθε γιατί η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια πολύ χρήσιμη ικανότητα:
Η Διαφορά μεταξύ Εξυπνάδας και Κριτικής Σκέψης
Τα πλεονεκτήματα του να είναι κανείς έξυπνος δεν χωράνε αμφισβήτηση. Οι έξυπνοι άνθρωποι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα στις σπουδές, αλλά και στον χώρο εργασίας. Επίσης, είναι λιγότερο πιθανό να διαπράξουν εγκλήματα. Η εξυπνάδα τους όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν μια ζωή που τους ικανοποιεί.
Θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί ότι κάποιος που τα πηγαίνει καλά με τις σπουδές ή με την εργασία του, είναι και πιο ευχαριστημένος με την ζωή του γενικότερα. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί στις έρευνες που έχουν γίνει.
Από την άλλη πλευρά, η ικανότητα κριτικής σκέψης έχει συσχετιστεί με την ευεξία και την μακροζωία. Αν και συχνά την μπερδεύουμε με την εξυπνάδα, η κριτική σκέψη δεν είναι εξυπνάδα.
Η κριτική σκέψη είναι μια συλλογή γνωστικών ικανοτήτων που μας επιτρέπουν να σκεφτούμε λογικά, προσανατολισμένοι στον στόχο. Αυτοί που έχουν την ικανότητα της κριτικής σκέψης, είναι ευέλικτοι και απαιτούν στοιχεία για να υποστηρίξουν τις απόψεις τους και να αναγνωρίσουν τις προσπάθειες παραπλάνησης.
Κριτική σκέψη σημαίνει ότι το άτομο μπορεί να ξεπεράσει κάθε είδους γνωστικές προκαταλήψεις, όπως η προκατάληψη της επιβεβαίωσης.
Σε έρευνες που έγιναν στις ΗΠΑ, βρέθηκε ότι αυτοί που έχουν κριτική σκέψη, έχουν λιγότερες άσχημες εμπειρίες στην ζωή τους, σε κάθε τομέα (ακαδημαϊκό, νομικό, σχέσεις, οικονομικό κλπ).
Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί υπάρχουν αποδείξεις ότι η κριτική σκέψη είναι κάτι που μπορεί να διδαχτεί και να βελτιωθεί.
Είναι Καλύτερο να έχεις Κριτική Σκέψη ή να είσαι Έξυπνος;
Η εξυπνάδα και η βελτίωση της, είναι θέματα άξια μελέτης, αλλά και η κριτική σκέψη πρέπει να μελετηθεί εξίσου.
Το βιβλίο του Keith Stanovich με τίτλο «What Intelligence Tests Miss» αναφέρεται σε όλα αυτά που δεν μπορούν να μετρηθούν από τα τεστ ευφυΐας. Η συλλογιστική και ο ορθολογισμός αντιστοιχούν περισσότερο σε αυτό που γενικά θεωρούμε εξυπνάδα, σε αντίθεση με άλλες ικανότητες, όπως η επίλυση μαθηματικών προβλημάτων.
Επιπλέον, η βελτίωση της εξυπνάδας είναι κάτι δύσκολο, μιας και η νοημοσύνη είναι σε μεγάλο βαθμό καθορισμένη γενετικά. Αντιθέτως όμως, υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης της κριτικής σκέψης με την εξάσκηση και τα οφέλη από αυτή την βελτίωση μπορούν να διατηρηθούν με το πέρασμα του χρόνου.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι ένας έξυπνος άνθρωπος, δεν διαθέτει απαραίτητα ικανότητα κριτικής σκέψης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έξυπνοι άνθρωποι που ίσως γνωρίζεις, πέφτουν σε λάθη που δεν θα περίμενε κανείς.
Το σημαντικό είναι ότι υπάρχουν τρόποι ώστε οποιοσδήποτε άνθρωπος, ανεξαρτήτου νοημοσύνης, να καλλιεργήσει και να βελτιώσει την κριτική του ικανότητα και αυτό είναι κάτι που τελικά μπορεί να αποδειχτεί πολύ έξυπνο από μέρους του!
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
Αν θες να αυξήσεις την κοινωνική σου νοημοσύνη και να έχεις περισσότερα αποτελέσματα με τις γυναίκες δες εδώ.
Καλή συνέχεια
