Τι Είναι ο Σωκρατικός Τρόπος Αυτογνωσίας;
Θα ξεκινήσουμε με μερικές φράσεις σχετικές με την αυτογνωσία.
Να είσαι ο εαυτός σου, όχι αυτό που θέλουν να σε κάνουν οι άλλοι.
Καθάρισε το μυαλό σου από λανθασμένες εντυπώσεις.
Ζήστε το τώρα.
Μήπως όλα αυτά σας φαίνονται εξαιρετικά επίκαιρα; Ότι είναι εκφράσεις που τις συναντάμε συχνά μπροστά μας; Μάλλον ναι. Είναι φράσεις που θα τις έλεγε ξανά και ξανά ο Σωκράτης, αν ζούσε σήμερα. Διότι, κάποια πράγματα δεν έχουν αλλάξει από την αρχαία εποχή.
Ο Σωκράτης ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να διερευνήσει ποια είναι η καλύτερη ζωή για τον άνθρωπο. Και γι’ αυτό τον λόγο, τον διαβάζουμε και τον αναφέρουμε συχνά στις συζητήσεις μας.
Ο Τρόπος Αυτογνωσίας, όπως τον Εμπνεύστηκε ο Σωκράτης
Ο Σωκράτης μας έβαλε στο τριπάκι να σκεφτούμε τον λόγο που δεν είμαστε ευτυχισμένοι με τη ζωή μας, τον λόγο που δεν λέμε αυτά που αισθανόμαστε, τον λόγο που δεν συμπεριφερόμαστε, όπως θα θέλαμε. Η φιλοσοφία του βασίζεται στη συνεχή έρευνα του χαρακτήρα σου, στην μόνιμη εξέταση της ποιότητας του εαυτού σου, διότι αν δεν το κάνουμε, το πιο πιθανόν είναι ότι θα ακολουθήσουμε, χωρίς να το καταλάβουμε τις επιταγές της κοινωνίας, στην οποία ζούμε.
Ο Σωκράτης θα ήθελε να μπορούμε να επιλέγουμε εμείς το τι θα πράττουμε. Να διοχετεύουμε την ενέργεια και τη δύναμή μας σε αυτούς τους τομείς της καθημερινότητας και να βλέπουμε βελτίωση.
Αυτό συμβαίνει, διότι, κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο σκέψης μας, τη διαχείριση των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς μας, είναι απαραίτητες για την προσωπική μας αποτελεσματικότητα.
Περισσότερα για την αλλαγή στον τρόπο σκέψης στο επεισόδιο από το ελληνικό podcast του Apla+Andrika που ακολουθεί.
Γιατί οι Μεγάλες Αλλαγές Ξεκινούν από τα Μικρά Πράγματα.
#1. Γνώθι Σαυτόν
Το δελφικό ρητό έγινε το θεμέλιο στη σωκρατική φιλοσοφία. Από αυτές τις δύο απλές λέξεις θα ξεκινήσουν οι αλλαγές που θα θελήσουμε να κάνουμε. Έτσι, θα αποκτήσουμε την ικανότητα του αυτοελέγχου και της αυτοεξέτασης. Πάνω στο ρητό θα χτίσουμε την προσωπικότητά μας. Θα μάθουμε τα όριά μας, όπως θα μάθουμε και πράγματα που δεν γνωρίζαμε για τον εαυτό μας. Είναι ο τρόπος για να μάθουμε να βλέπουμε τα πράγματα μόνοι μας και πιο καθαρά. Με αυτό τον τρόπο θα θέτουμε ξεκάθαρους στόχους και θα τους πετυχαίνουμε ευκολότερα.
Η κατανόηση του εαυτού μας μάς βοηθάει στα εξής τρία απλά πράγματα:
α) απελευθέρωση από την καταπίεση των συναισθημάτων μας,
β) εξερεύνηση των δυνατοτήτων μας και των ορίων,
γ) ανακάλυψη των αδυναμιών μας.
Η αυτογνωσία θα μας βοηθήσει να ακούμε ευκολότερα την εσωτερική μας φωνή. Θα κοιτάξουμε κατάματα την καρδιά μας. Στο ταξίδι της αυτογνωσίας θα ανακαλύψουμε τα όνειρά μας και θα ιεραρχήσουμε τις ανάγκες μας. Θα εντοπίσουμε τις αξίες που μας ταιριάζουν στην προσωπικότητά μας, θα αναπτύξουμε τις αρετές του χαρακτήρα μας και θα δημιουργήσουμε την πυξίδα της ζωής με την οποία θα πορευτούμε.
#2. Την Ανεξέταστη Ζωή δεν Αξίζει να τη Ζεις
Δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα ζωή, για την οποία θα είσαι υπερήφανος.
Α) Θέσε υψηλούς στόχους: Ο Σωκράτης δεν ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του. Διότι, αποφάσισε να προοδεύσει ως άνθρωπος. Να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντές του. Είχε τη θέληση και τη δίψα για μάθηση. Επέλεξε να μάθει τα μυστικά της ζωής κοντά στους καλύτερους.
Μελέτησε τα έργα του φιλοσόφου Αναξαγόρα και απέκτησε φιλικές επαφές με την οικογένεια του Περικλή. Διαμόρφωσε με αυτό τον τρόπο ένα πολύ δυνατό θεωρητικό background και γνώρισε, αλλά και συζήτησε, με κάποιους πολύ ποιοτικούς ανθρώπους.
Το δίδαγμα: απόκτησε παιδεία, εξάσκησε την διάνοια σου και ανάπτυξε τον λογικό σου στοχασμό.
Για την αξία των στόχων έχουμε συζητήσει στο παρακάτω επεισόδιο από το ελληνικό podcast του Apla+Andrika.
Β) Ακολούθησε τον δικό σου δρόμο, μέχρι το τέλος: Ο Σωκράτης ακολούθησε τον δικό του δρόμο, μέχρι το τέλος, και αυτός είναι ίσως το πιο συναρπαστικό στοιχείο στην ζωή του. Δεν έκανε εκπτώσεις στις αξίες του για κανένα λόγο κι ας γνώριζε τις συνέπειες.
Αγαπούσε και υπερασπιζόταν την ελευθερία του να έχει την δική του κρίση, να εκφράζει ελευθέρα την γνώμη του, δίχως να φοβάται.
Με αυτό τον τρόπο δημιούργησε μια αξιοπιστία γύρω από το άτομό του. Όλοι γνώριζαν ότι όταν μιλάς με τον Σωκράτη, θα σε αντιμετωπίσει με σεβασμό και δεν υπάρχει περίπτωση να σε κοροϊδέψει.
Το δίδαγμα: να είσαι αξιοπρεπής σε ό,τι κι αν κάνεις, να εκπέμπεις σεβασμό προς όλους και είσαι ακέραιος στον λόγο σου. Κανένας δεν θέλει να κάνει παρέα με ψεύτικους ανθρώπους.
Γ) Φιλία: Ο Σωκράτης έδινε μεγάλη σημασία στην έννοια της φιλίας. Έκανε όμως μια διευκρίνιση: φίλος σημαίνει ότι θα μπορείς να ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες του άλλου. Ο αληθινός φίλος είναι αυτός που μας κάνει παρέα και μοιράζεται την ζωή του μαζί μας, δίχως να έχει κάποιο όφελος ή συμφέρον.
Που είναι κοντά μας και στις χαρές και στις λύπες. Μιλάει με τα καλύτερα λόγια όταν δεν είμαστε εμείς μπροστά και μας μουντζώνει πρώτος, όταν κάνουμε βλακείες. Μας βγάζει τον καλύτερο εαυτό μας, όπως έκανε ο Σωκράτης στον Πλάτωνα και τον Αντισθένη. Φίλος είναι ένας άλλος εαυτός μας, θα λέγαμε σήμερα.
Ο Τρόπος Αυτογνωσίας του Σωκράτη δεν Είναι Πανάκεια
Ο Σωκράτης δεν έδωσε καμιά απάντηση σε κανένα μυστήριο της ζωής. Θεωρούσε ότι οι ερωτήσεις είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Άλλωστε, διαφορετικά πράγματα απασχολούν τον κάθε άνθρωπο. Μας έδειξε, όμως, ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι στη ζωή.
Ο καθένας μας είναι μοναδικός.
Μας έβαλε να αναζητήσουμε τις δυνατότητές μας. Να έχουμε γνώση των ορίων μας για να βελτιώσουμε πιο εύκολα τις αδυναμίες μας. Να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας, δίχως να κάνουμε καμιά έκπτωση στις αξίες μας.
Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα άλλωστε, κι αν σου χρειάζεται λίγη έμπνευση, δες αυτό το βίντεο.
Να χτίσουμε προσωπικότητα για να ξεχωρίσουμε από το πλήθος. Να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή της ζωής μας, ώστε να είμαστε ευτυχισμένοι και να ζήσουμε τη ζωή που ονειρευτήκαμε.
Θα λέγαμε ότι ο σωκρατικός τρόπος αυτογνωσίας είναι ένας οδηγός που θα μας βοηθήσει να μελετήσουμε πιο εύκολα τον χάρτη της ζωής. Ο στόχος είναι να ζήσουμε μια καλή ζωή όπως την ονειρευτήκαμε, δηλαδή ότι μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας.
Τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, αν πάρεις τις σωστές για ‘σένα και κάνεις τις σωστές επιλογές. Μάθε περισσότερα εδώ.
Καλή συνέχεια
