Κάθε μέρα εκατομμύρια άνθρωποι δίνουν την προσωπική τους μάχη στον τομέα αποφάσεων που καλούνται να λάβουν, ενώ προσπαθούν να σπάσουν κακές συνήθειες και να ενισχύσουν τις πιο υγιεινές επιλογές του τρόπου ζωής τους.
Η διάσπαση των παλαιών συνηθειών απαιτεί τη δυνατότητα αλλαγής από τις αντανακλαστικές συμπεριφορές στη συνειδητή λήψη αποφάσεων.
Με βάση τις κατευθυντήριες ενέργειες ή τη δημιουργία νέων συνηθειών που οδηγούν σε πιο θετικά αποτελέσματα.
Αν και οι ανθυγιεινές συνήθειες (π.χ. το κάπνισμα, το δάγκωμα των νυχιών) φαίνεται να προσδίδουν στη λέξη συνήθεια μια αρνητική έννοια, δεν είναι απαραίτητα κακές όλες οι συνήθειες για μας.
Για παράδειγμα, οι συνήθειες όπως το να ξυπνάς έγκαιρα για την εργασία σου, να τρως υγιεινά και να ενσωματώνεις την άσκηση στην ημέρα σου μπορούν πραγματικά να είναι πολύ ευεργετικές για τη γενική υγεία και ευεξία.
Η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών και των περιοχών του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο σχηματισμό συνήθων συμπεριφορών μπορεί να είναι επωφελής για τη βοήθεια των ανθρώπων να σταματήσουν τις επιβλαβείς συνήθειες.
Η αδυναμία ενός ατόμου να μετατοπίζεται άνετα μεταξύ συμπεριφοράς που κατευθύνεται από το στόχο και συνήθης συμπεριφοράς, έχει ευρείες συνέπειες για ένα ευρύ φάσμα νευροψυχιατρικών διαταραχών που σχετίζονται με την εξασθένιση της λήψης αποφάσεων.
Αυτές περιλαμβάνουν την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) και πολλές μορφές εθισμού.
Θετικές και αρνητικές συνήθειες δεν διαφέρουν μεταξύ τους
όσον αφορά τη νευροφυσιολογία.
Πώς ελέγχει ο εγκέφαλος τη θεμελιώδη διαδικασία δημιουργίας ή σπάσιμο των συνηθειών και τη μετάβαση από συνήθεις ενέργειες σε δράσεις με στόχο την επίτευξη ενός σκοπού;
Μια πρωτοποριακή νέα μελέτη εντοπίζει έναν ενδογενή (αυτοπαρασκευασμένο) κανναβινοειδή νευρικό μηχανισμό που μειώνει τη ροή των πληροφοριών στον κογχομετωπιαίο φλοιό (OFC).
Αυτή η διαδικασία συνδέεται άμεσα με το σχηματισμό τόσο των καλών όσο και των κακών συνηθειών.
Οι Συνήθειες και η Θεωρία του Pavlov
Η θεωρία της κλασσικής εξάρτησης του Ivan Pavlov είναι χρήσιμη για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο διαμορφώνονται ορισμένες συνήθειες και συμπεριφορές.
Η τυπική διαδικασία για την εισαγωγή της κλασικής εξάρτησης, περιλαμβάνει παρουσιάσεις ενός ουδέτερου ερεθίσματος μαζί με κάποιο σημαντικό ερέθισμα.
Το ερέθισμα θεωρείται ουδέτερο όταν δεν έχει ως αποτέλεσμα κάποια εμφανή συμπεριφορά (απάντηση) από τον υπό διερεύνηση οργανισμό.
Ο Παβλόφ αναφέρεται σε αυτό ως εξαρτημένο ερέθισμα.
Αντίθετα, η παρουσίαση των σημαντικών ερεθισμάτων αναγκαστικά, διεγείρει μια φυσική, συχνά ανακλαστική, απάντηση.
Αυτού του είδους το ερέθισμα και την αντίστοιχη απάντηση ο Παβλόφ ονομάζει ανεξάρτητο ερέθισμα και ανεξάρτητη απάντηση.
Αν τα ουδέτερα και τα ανεξάρτητα ερεθίσματα συνδέοντα επανειλημμένα, τα δυο ερεθίσματα γίνονται συνειρμικά και ο οργανισμός αρχίζει να παράγει μία συμπεριφορική απάντηση.
Η κλασική εξάρτηση έχει αποδειχθεί σε πολλά είδη με διάφορες μεθοδολογίες.
Ο Pavlov ισχυρίστηκε ότι η επαναλαμβανόμενη αντιστοίχιση ενός ανεξάρτητου ερεθίσματος (τροφή) με ένα εξαρτημένο ερέθισμα (κουδούνι που χτυπάει) θα μπορούσε τελικά να προκαλέσει την ίδια απάντηση με το ανεξάρτητο ερέθισμα (τροφή).
Έδειξε με επιτυχία ότι η σύζευξη ενός κουδουνιού με την τροφή αρκετές φορές τελικά οδήγησε το σκυλί σε σιελόρροια εν αναμονή της τροφής, ακόμα και όταν δεν υπήρχε το αρχικό ανεξάρτητο ερέθισμα (φαγητό).
Κατά τον ίδιο τρόπο, η κλασική θεωρία του Παβλόφ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καταλάβει πώς ορισμένα περιβάλλοντα, άνθρωποι και αντικείμενα μπορούν να παρακινούν (ή να πυροδοτούν) ανθρώπους με εθισμούς να πίνουν ή να χρησιμοποιούν ναρκωτικά.
Οι Συνήθειες στο Μικροσκόπιο της Επιστήμης
Δουλεύοντας με ένα μοντέλο ποντικιού, η ομάδα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο, έδειξε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο για τις συνήθειες για τον έλεγχο της συμπεριφοράς.
Οι συνήθειες είναι συμπεριφορές συνδεδεμένες τόσο βαθιά στο μυαλό μας που τις εκτελούμε αυτόματα.
Αυτό μας επιτρέπει να εκτελούμε καθημερινά καθήκοντα χωρίς να το σκεφτόμαστε, επιτρέποντας στους εγκεφάλους μας να δουλεύουν σε άλλα πράγματα ταυτόχρονα, όπως για παράδειγμα για το δείπνο.
Ωστόσο, οι συνήθειες συχνά γίνονται τόσο ριζωμένες ώστε να συνεχίζουμε να τις κάνουμε, παρόλο που δεν επωφελούμαστε πλέον από αυτές.
Η ικανότητα κάποιος να δημιουργεί και να σπάει τις συνήθειες, έχει ιδιαίτερη σημασία για τους μετανάστες, για τους οποίους είναι απαραίτητο να μάθουν νέες συμπεριφορές και να προσαρμόσουν, ακόμη και την ώρα που γευματίζουν.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Neuron και ηγήθηκε από την Dr. Christina Gremel, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο, παρέχει τα ισχυρότερα στοιχεία μέχρι σήμερα.
«Ξέρουμε ότι τα κυκλώματα του εγκεφάλου για την συνηθισμένη και κατευθυνόμενη από το στόχο δράση ανταγωνίζονται για έλεγχο – στο κογχομετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή λήψης αποφάσεων του εγκεφάλου.
Επίσης ξέρουμε ότι τα νευροχημικά που ονομάζονται ενδοκανναβινοειδή επιτρέπουν στη συνήθεια να επικρατήσει, ενεργώντας σαν ένα είδος φρένου στο κύκλωμα που κατευθύνεται προς το στόχο».
«Χρειαζόμαστε μια ισορροπία ανάμεσα στις συνήθεις και τις στοχοθετημένες ενέργειες.
Για την καθημερινή λειτουργία, πρέπει να είμαστε σε θέση να κάνουμε συνήθεις ενέργειες γρήγορα και αποτελεσματικά και οι συνήθειες εξυπηρετούν αυτό το σκοπό», δήλωσε ο Gremel.
«Ωστόσο, συναντάμε επίσης μεταβαλλόμενες συνθήκες και χρειαζόμαστε την ικανότητα να σπάσουμε τις παλιές συνήθειες.
Πρέπει να είμαστε σε θέση να πράξουμε με στόχο τα αντικειμενικά δεδομένα που βασίζονται σε ενημερωμένες πληροφορίες. Όταν δεν μπορούμε, πιθανόν να υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες».
Σύμφωνα με τα ευρήματα μπορούμε να σταματήσουμε την υπερβολική εξάρτηση από τη συνήθεια και να αποκαταστήσουμε τη δυνατότητα μετάβασης από τη συνήθεια σε δράση, ωστόσο απαιτείται περεταίρω έρευνα.
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
- Βρίσκοντας το Κλειδί που Ενεργοποιεί Κίνητρο στον Εγκέφαλο
- Μην Αφήσεις Κανέναν να σε Κάνει να Πιστέψεις πως δεν Είσαι Αρκετός
Επιθυμείς να μάθεις περισσότερα μυστικά για την λειτουργία του εγκεφάλου; Δες εδώ.
Περιμένω την οποιαδήποτε απορία σου εδώ.
Καλή συνέχεια
