2001, BIG BROTHER. Χιλιάδες ίσως και εκατομμύρια τηλεθεατές καθηλωμένοι στις τηλεοράσεις για να παρακολουθήσουν ένα πρωτόγνωρο τηλεοπτικό είδος προγράμματος, το reality.
Ήταν η χρονιά που τα reality εισχώρησαν δυναμικά στην ελληνική τηλεόραση, ως εισαγόμενο βέβαια είδος από την Αμερική και την Ευρώπη. Από τότε μονοπωλούν το ενδιαφέρον μία μεγάλης μερίδας του κοινού , όντας εξαιρετικά δημοφιλή τηλεοπτικά προϊόντα. Μουσικά talent show, παιχνίδια επιβίωσης και διαγωνισμοί μαγειρικής. Όλα συντίθενται από τα ίδια χαρακτηριστικά και προσελκύουν το κοινό για τους ίδιους λόγους.
Ένας λαϊκός ήρωας, ένας κακός, ένας ωραίος, το καλό παιδί. Τσακωμοί και ρομάντζα. Σε κάθε reality στερεοτυπικοί ρόλοι ξετυλίγονται με μυθιστορηματική ροή αλληλεπιδρώντας έντονα μεταξύ τους.
Άνθρωποι της διπλανής πόρτας που συναντάς στο σχολείο, την δουλειά, το πανεπιστήμιο βιώνουν μια κοινή καθημερινότητα ,καλούμενοι παράλληλα να ανταπεξέλθουν σε αντίξοες σχετικά δοκιμασίες που οξύνουν την συμπεριφορά τους. Με άλλα λόγια τα σενάρια τοποθετούν τις συμπεριφορές και τις ψυχολογίες πέραν της «κόκκινης» γραμμής.
Στον βωμό του κέρδους και της προβολής οι διαγωνιζόμενοι απελευθερώνουν στοιχεία του σκοτεινότερου εαυτού τους, δημιουργώντας κόντρες και σκληρές αψιμαχίες που ιντριγκάρουν το κοινό.
Η δυνατότητα που δίνουν τα reality στο τηλεοπτικό κοινό να κοιτάξει μέσα από την κλειδαρότρυπα απλών ανθρώπων και να εισχωρήσει στην ιδιωτικότητα τους αποτελεί τον καθοριστικό πυλώνα της επιτυχίας τους και αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης τους.
Οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε ριάλιτι, δεν φοβούνται να εκτεθούν. Το ίδιο κι εμείς.
Η αγελαία ανθρώπινη φύση και η ανταγωνιστική της υπόσταση, ωθείται να απελευθερωθεί και είναι αυτή που δημιουργεί το ηδονοβλεπτικό ενδιαφέρον για την προσωπική ζωή των άλλων. Ακόμη, η έλλειψη (θεωρητικά πάντα) σεναρίου και οι φυσικοί χώροι στους οποίους το παιχνίδια διαδραματίζονται δίνουν την αίσθηση αυθορμητισμού και όχι του στημένου.
Έτσι τα ριάλιτι διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα τηλεοπτικά προγράμματα που είναι γυρισμένα σε στούντιο που η ροή τους είναι προδιαγεγραμμένη και τα πλάνα γυρισμένα ίσως και μήνες νωρίτερα από ότι προβάλλονται. Η φύση τους χαρακτηρίζεται από μια τηλεοπτική πρωτοτυπία, ταξιδεύοντας τους τηλεθεατές σε κουζίνες, μουσικές πίστες ή εξωτικά τοπία σπάζοντας την μονοτονία των ψεύτικων πλατό.
«Το παιχνίδι αποτελεί μικρογραφία της κοινωνίας και των κοινωνικών συνθηκών» επισημαίνει η ψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου. Η υπόσταση της ανθρώπινης ψυχολογίας είναι τέτοια που διέπεται από την αναζήτηση συναισθημάτων όπως αυτά της ταύτισης, της αντιπάθειας, του θαυμασμού, της έλξης.
Σε όλα τα reality η πλειάδα των χαρακτήρων προσφέρει στους τηλεθεατές να επιλέξουν το καλό και τον κακό της ιστορίας. Αυτόν που θα αγαπήσουν και αυτόν που θα μισήσουν καλύπτοντας έτσι τις συναισθηματικές τους ανάγκες του.
Με την σειρά του αυτό, δημιουργεί και εξωτηλεοπτικές σχέσεις καθώς οι τηλεθεατές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να υποστηρίξουν τον παίκτη που έχουν επιλέξει ως αγαπημένο. Θα λέγαμε λοιπόν πως τα ριάλιτι παίρνουν συχνά οπαδικό χαρακτήρα.
Είναι τα μόνα τηλεοπτικά προϊόντα που προσφέρουν την αίσθηση της συμμετοχής στον θεατή και της παρέμβασης στα δρώμενα του παιχνιδιού μέσω της δυνατότητας ψήφου που τους δίνεται.
Νιώθουν έτσι ότι αποτελούν μέρος του concept και η εξέλιξη του βρίσκεται στην σφαίρα ελέγχου τους. Η διαδικασία αυτή προσδίδει την αίσθηση οικειότητας, την ώρα που τα υπόλοιπα σόου έχουν ένα προφίλ απροσιτότητας ως προς την επιρροή του κοινού.
Το να χτίσεις οικειότητα δεν είναι πάντοτε εύκολο και αυτό γιατί μπορεί να έχεις κάποιους φόβους.
Το σενάριο αυτών των προγραμμάτων είναι βασισμένο σε απλές πτυχές της ζωής.
Δεν έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και η παρουσίαση τους είναι απλή. Καθίσταται έτσι προσβάσιμο στον μέσο θεατή και λαμβάνει την αποδοχή πολλών ηλικιακών ομάδων. Η ελαφρότητα του και το περιεχόμενο του, ψυχαγωγεί το κοινό προσφέροντας τους χαλάρωση και διαφυγή από τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Τα reality συχνά υποκαθιστούν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ως αντικείμενο ενδιαφέροντος, καθώς μερικές από τις αιτίες που τα αγαπά ο κόσμος είναι κοινές. Ομάδες διαγωνίζονται μεταξύ τους διεκδικώντας κάποια επιβράβευση. ‘’Τους έβλεπα και μου άνοιγε η όρεξη’’ ακούγαμε συχνά από τους λάτρεις του πρώτου SURVIVOR. Τα μέλη της παρέας μαζεύονται σε σπίτι για να παρακολουθήσουν το σόου , τρώνε, διασκεδάζουν, σχολιάζουν και σε χαλαρή διάθεση γιατί απλά είναι διασκεδαστικό.
Η τηλεόραση κρύβει από πίσω την δική της επιχειρησιακή πολιτική. Τα reality όπως και κάθε πρόγραμμα διανύουν έναν κύκλο ενδιαφέροντος για το κοινό, ο οποίος σβήνει και στην συνέχεια ανακυκλώνεται. Όταν το κοινό ανοσοποιείται ως προς τα στοιχεία του, επισκιάζονται και στην συνέχεια διακόπτονται. Επανέρχονται στην επιφάνεια όταν πλέον είναι ικανά να θεωρηθούν πρωτότυπα και πάλι.
Τα reality έχουν μπει στην ζωή μας την τελευταία εικοσαετία για τα καλά.
Διαφοροποιούνται από τα άλλα τηλεοπτικά σόου λόγω της συμμετοχής του κοινού στο αποτέλεσμα τους και την υποτιθέμενη ‘’αυθεντικότητα τους’’ . Συγκεντρώνουν οπαδούς όλων των ειδών και αποχρώσεων, προσφέροντας έντονα συναισθήματα που ελκύουν τους ανθρώπους ανεξαρτήτως προσωπικότητας, ηλικίας η μόρφωσης.
Θα εξελίσσονται πάντα ανάλογα με τις συνθήκες της εποχής, όμως θα συνεχίσουν να υπάρχουν καθώς είναι καλοφτιαγμένα τηλεοπτικά προϊόντα βασισμένα στην ανθρώπινη ψυχολογία.
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
- Αυτά είναι τα πιο Κακά Παιδιά στην Ιστορία του Ποδοσφαίρου
- Μόλις Ανταλλάξαμε Τηλέφωνα! Τι Κάνω Τώρα;
Αν δεν θέλεις να γίνει η ζωή σου ένα ριάλιτι της τηλεόρασης, αλλά κάτι δικό σου, επικοινώνησε μαζί μας εδώ.
Καλή συνέχεια
